VICI en Physical Literacy

Het beweeggedrag van kinderen is in de afgelopen tientallen jaren flink veranderd. Tachtig procent van de kinderen beweegt te weinig, zo blijkt het uit het Trendrapport Bewegen & Gezondheid.¹

Ze halen de Nederlandse norm ‘Gezond Bewegen’ niet van minstens een uur per dag matig intensief bewegen. Kinderen zitten vaker stil dan vroeger, sporten minder en spelen minder vaak buiten. Dit heeft diverse gevolgen. Zo is de motoriek van kinderen minder goed ontwikkeld.² Ook zijn kinderen over het algemeen zwaarder en minder fit dan 20 jaar geleden.³ Dat is een zorgelijke ontwikkeling. We weten dat kinderen die minder goed leren bewegen op jonge leeftijd minder kans hebben op een leven lang met plezier bewegen.⁴ Maar ook de korte termijneffecten zijn verontrustend. Zo neemt het aantal fietsongelukken in het verkeer waarbij kinderen betrokken zijn, flink toe. Dit komt deels door de slechtere motoriek van kinderen.⁵

‘Physical literacy is the motivation, confidence, physical competence, knowledge, and understanding to value and take responsibility for engagement in physical activities for life.’

Vici en Motivatie

Motivatie is een cruciale factor voor een kind om te (blijven) bewegen en aan de beweegrichtlijnen te voldoen. Je motiveert mensen om te bewegen door in te zetten op hun zelfstandigheid en motoriek. Kortom, een kind dat voelt dat hij zelfstandig en zonder opgelegde regels mag bewegen, zul je sneller motiveren om dat ook te doen. Het is belangrijk dat het bewegen past bij het beweegniveau van een kind.⁷ VICI sluit daar perfect bij aan. De VICI-fiets begint als lage loopfiets en kan daarna in een handomdraai kan worden veranderd in een hoge loopfiets en een gewone fiets. Een kind motiveer je eenvoudig om zelfstandig met VICI aan de slag te gaan en zichzelf zo spelenderwijs te leren fietsen. Dit komt omdat de lage loopfiets zo is ontworpen dat ieder kind zonder hulp zelfstandig kan starten.

Vici en Vertrouwen

(Zelf)vertrouwen is het tweede component dat een belangrijke rol speelt in het leven lang bewegen. Beweegvertrouwen is hierbij de sleutel. Dat is het vertrouwen in je eigen mogelijkheden om vaardigheden in een bepaalde situatie succesvol uit te voeren en je doel te bereiken.⁸ Dit specifieke zelfvertrouwen speelt een rol bij het leren fietsen. Kinderen die met vertrouwen op de fiets zitten, fietsen doelmatig en zonder twijfel.⁹ Doordat de VICI-fiets meegroeit met het kind, ontwikkelt het kind vanaf jonge leeftijd beweegvertrouwen. Daarom in de VICI-fiets uniek ten opzichte van andere fietsen. Daarbij is de overstap van de lage loopfiets, naar hoge loopfiets en gewone fiets niet zo groot.

Vici en Competentie

Een leven lang bewegen, begint met het leren van fundamentele motorische vaardigheden. Dat zijn in eerste instantie balansvaardigheden die uitgroeien in locomotorische- en manipulatieve vaardigheden.¹⁰ Balans is de basis van ons totale bewegen. Daarbij speelt visuele waarneming een belangrijke rol. Als je leert fietsen vanuit balanceren (met een loopfiets), leer je sneller fietsen en ontwikkel je ook sneller belangrijke fietsvaardigheden zoals sturen en trappen.11 Dat blijkt uit diverse onderzoeken. Het ontwerp en de gedachte van VICI sluit hier naadloos op aan door vanaf het prille

Als je leert fietsen vanuit balanceren (met een loopfiets), leer je sneller fietsen en ontwikkel je ook sneller belangrijke fietsvaardigheden zoals sturen en trappen.

begin te starten vanuit balans met de lage loopfiets. In de tweede en derde fase wordt een kind door het ontwerp van de fiets uitgedaagd om meer specifieke fietsvaardigheden te ontwikkelen. In de tweede fase wordt het kind met de hoge loopfiets uitgedaagd op de belangrijke vaardigheden zoals op- en afstappen te oefenen doordat de loopfiets hoger is dan in de eerste fase. In de derde fase van de VICI-fiets staan de specifieke fietsvaardigheden; trappen en remmen centraal doordat trappers worden toegevoegd aan de fiets waarmee de kinderen de snelheid leren aanpassen aan de omstandigheden. Een kind moet deze vaardigheden beheersen voordat hij veilig in het verkeer kan fietsen.¹²

Vici en Kennis

Kennis is het laatste onderdeel van Physical Literacy en kenmerkt zich door vier fases: ervaren, reflecteren, modelleren en experimenteren.¹³ Het is essentieel dat je al deze fasen doorloopt tijdens het leren bewegen, waarbij jonge kinderen starten vanuit experimenteren. Vici sluit hier heel goed op aan want , in de eerste fase van de VICI-fiets is het mogelijk om te starten vanuit experimenteren. Er is geen instructie nodig en het kind kan de uitdaging aangaan. In de tweede en met name derde fase van de VICI-fiets kan een kind deze zogenaamde Kolb-cyclus elke keer doorlopen. Op die manier wordt de component ‘kennis’ stevig ingeprent bij kinderen. En zo sluit VICI ook weer naadloos aan op het Physical Literacy model.